terug naar overzicht

Ontwerpen in beeld

6 oktober 2016 — Wetenschapsknooppunt Delft

Om het leren en evalueren van 21e eeuwse vaardigheden tijdens de ontwerplessen doeltreffend en makkelijk te maken heeft het Wetenschapsknooppunt van de TU Delft Ontwerpen in Beeld ontwikkeld.

En deze doorzetbeker is voor Pieter!” vertelt Annelies aan groep vijf. “ Zijn doel was om goede interviewvragen te bedenken omdat hij dat nog heel lastig vind. Hij heeft er extra hard aan gewerkt en wat ik heel goed vind is dat toen hij niet wist hoe het verder moest advies heeft gevraagd aan Mieke en Emine.

De werkvormen zorgen er voor dat de hele klas weet wat er geleerd moet worden, er beter gemonitord wordt en de kwaliteit van de feedback door de leerkracht omhoog gaat. En het allerbelangrijkste: leerlingen worden actief bij de evaluatie en bij elkaars leerproces betrokken! Zowel  leerkrachten als leerlingen krijgen meer grip op ontwerpvaardigheden en werken bewust aan de groei ervan.

Toename Ontwerpend en Onderzoekend lerenFoto Remke Ontwerpen in beeld_LD4

Steeds meer scholen gebruiken de didactiek van ontwerpend leren waarmee leerlingen hun creatieve denkkracht en andere vakoverstijgende vaardigheden, zoals probleem oplossen, kritisch denken en samenwerken, ontwikkelen. Leerlingen zijn actief aan het leren. Hoofd, hart en handen zijn verbonden.  Een leerkracht van Octantbasisschool de Ackerweide uit Pijnacker verwoordt het als volgt: “Ontwerpen spreekt andere vaardigheden aan dan de andere vakken. De leerlingen worden getraind in beelddenken en fantasie. Vooral het divergent denken was nieuw voor mijn klas en ook het testen of andere kinderen uit de voeten konden met het nieuwe product. We gaan beslist vaker ontwerplessen geven.

Stimulans voor 21e eeuwse vaardigheden

De actieve didactiek zorgt er voor dat nieuwe kennis veel beter wordt opgenomen. Het doel reikt echter veel verder dan inhoudelijk leren. Ontwerpend leren is een zeer effectieve manier om 21e eeuwse vaardigheden te ontwikkelen.  Bij ontwerpend leren zijn de leerlingen actieve probleem oplossers.  Ze onderzoeken het probleem en bedenken, maken en testen creatieve oplossingen en producten.

Ontwerpen in Beeld helpt scholen om doelgericht aan deze 21e eeuwse vaardigheden te werken tijdens het ontwerpen. Vaak blijven de 21ste vaardigheden vaag. Voor ontwerpend leren zijn de zeven belangrijkste vaardigheden tastbaar beschreven zodat je weet waar de reis naar toe gaat. Daarnaast heeft de leerkracht ruime keuze uit 19 werkvormen die er voor zorgen dat leerlingen begrijpen wat ze aan het leren zijn, zichzelf gaan monitoren en goede feedback van elkaar en van de leerkracht krijgen. Op een laagdrempelige manier wordt geëvalueerd in hoeverre leerlingen  een bepaalde vaardigheid beheersen en wat er nodig is om de volgende stap te nemen.

Van mini-tentoonstelling tot hindernissenspel

Leerlingen ordenen en bespreken bijvoorbeeld de resultaten van een ontwerpproject om erachter te komen wanneer divergent denken kwaliteit heeft en hoe het beter kan. Of ze maken een mini-tentoonstelling van het doorlopen ontwerpproces en belichten daarbij een specifieke vaardigheid zoals “ ideeën delen” of “je inleven in de gebruiker”. De doorzetbeker voor een leerling biedt de leerkracht de kans om een bijzondere prestatie te honoreren. Daarbij wordt niet het resultaat, maar vooral de inzet gehonoreerd. Het hindernissenspel is een leuke werkvorm als de leerlingen enige ervaring hebben met ontwerpend leren. Ze bedenken tijdens het spel mogelijk hobbels in het ontwerpproces en handige oplossingen en koppelen die aan elkaar.

De set

Een gedrukte kaartenset is hier verkrijgbaar. Een preview is te vinden op www.ontwerpeninbeeld.nl.

Inhoud Ontwerpen in Beeld:

  • 19 Werkvormkaarten,
  • 7 Oefenkaarten Vaardigheden,
  • Handleiding met uitleg Formatieve Evaluatie-strategieen.

De aanpak is ontwikkeld door het Wetenschapsknooppunt ZH|TU Delft, Ontwerpbureau Meeple, Lucas Onderwijs, de Hogeschool Rotterdam, de Marnix Academie, Hogeschool InHolland en Wetenschapsknooppunt Brabant. De aanpak is getest door studenten van de Marnix Academie en de Hogeschool Rotterdam en door leerkrachten op Pilotscholen.

Ontwerpen in Beeld wordt gefinancierd door Platform Bèta Techniek en de TU Delft.

Ontwerpen in beeld is tevens goed te combineren met ontwerplessen die kosteloos verkrijgbaar zijn op de website Ontwerpen in de Klas.