Presenteren van ontwerpideeën in de klas

Ontwerpen is veel meer dan alleen ideeën verzinnen en prototypes maken. Door in je klas een ontwerpproces te organiseren, oefenen leerlingen ook een groot aantal sociale vaardigheden zoals samenwerken, met je team besluiten nemen en het werkproces organiseren. Het presenteren van ontwerpideeën in woord en beeld is ook een belangrijke sociale vaardigheid voor ontwerpers in de dop. Het is dan ook een vast onderdeel in de ontwerpcyclus. In dit blog laat ik zien hoe het presenteren van een ontwerpconcept  in het project ‘In de Ruimte’ op twee verschillende scholen is aangepakt.

Presenteren – een essentieel onderdeel van de ontwerpcyclus

Een ontwerpproces volgens het Wybertjesmodel dat wij in al onze projecten hanteren bestaat steeds uit divergeren (veel ideeën verzinnen) en convergeren (evalueren en kiezen van ideeën & uitwerken van enkele ideeën). Uiteindelijk heeft elk ontwerpteam 1 of meer concepten ontwikkeld. Het is dan een zinvolle stap om deze concepten en/of de gemaakte prototypes aan de hele klas te presenteren. We beschrijven hier twee werkvormen :

• Posterpresentatie met rondgang langs de presentaties.
• (Onvoorbereide) mondelinge presentatie aan de hand van vaste vragen.

Wie is het publiek?

Wie is het publiek? Het publiek bestaat meestal uit de medeleerlingen en de leerkracht. Het is extra leerzaam als een opdrachtgever, een gebruiker, de ouders van de leerlingen of leerlingen uit een andere klas uitgenodigd kunnen worden om de presentatie mee te maken. Maak de leerlingen ervan bewust dat deze personen het ontwerpproces niet hebben meegemaakt en op een andere manier geïnformeerd moeten worden dan medeleerlingen.

Een posterpresentatie

Het project ‘In de Ruimte’ van de plusklas in het Science Centre  Delft was een kortlopend project van twee sessies van elk twee uur. Zie mijn eerdere serie van drie blogs (Ruimtevaart 1: geleide fantasie en collages maken, Ruimtevaart 2: onderzoeken van opstellingen in het Science Centre Delft, Ruimtevaart 3: ontwikkelen van concepten). Elk team kreeg een half uur om een poster van het ontwerp te maken en daar een vel voor met drie vakken. Met deze vakken wilden we stimuleren dat de leerlingen:

• Een titel bedachten voor hun concept.
• Tekeningen van het concept maakten.
• Een korte tekst schreven om het idee uit te leggen.

Raketbank

“Het is net alsof je in een echte raket zit want je gaat/beweegt echt heen en weer en op en neer. Het is een simulator van het opstijgen van een raket”.

Waarom is een titel belangrijk? Een goede titel prikkelt de fantasie van het publiek. Opeens zien ze het ontwerp voor zich ze. Ze raken er emotioneel verbonden mee. Waarom zijn tekeningen belangrijk? Het uiteindelijk ontwerp is een tastbaar ding. Een tekening laat veel meer zien dan woorden. Op veel faculteiten binnen de TU Delft werken studenten met story-boards, die laten zien hoe het product gebruikt wordt en wat het betekent voor de gebruiker.

Waarom gebruik je ook tekst? Tekst is handig omdat niet alles in een tekening kan. Het is belangrijk dat de tekst heel kort is. De kern van het idee en de voordelen van het ontwerpconcept moeten worden uitgelegd. Wij hebben voor een apart vak op de poster gebruiken, de uitleg kan natuurlijk ook in de tekening.

Het maken van een poster is leerzaam omdat het team zelf beter zicht krijgt op de kracht van het ontwerpidee en de voor- en nadelen ervan. Ook leren ze om een idee begrijpelijk en overtuigend te presenteren aan het publiek. De posters kunnen in de klas worden ophangen. Eventueel kunnen leerlingen, ouders of ander publiek bij elk team langs gaan voor uitleg over het ontwerp.

 

 

 

 

Een onvoorbereide mondelinge presentatie

Een andere optie is een mondelinge presentatie van zes minuten per team. In het ‘In de Ruimteproject’ op basisschool het Galjoen hebben teams niet alleen een ontwerpconcept ontwikkeld, maar er ook een prototype bijgemaakt.

In het laatste halve uur van het project presenteerden ze hun ontwerpidee en demonstreerde ze het gemaakte prototype. We hebben ervoor gekozen om geen tijd te besteden aan het voorbereiden van presentaties. In plaats daarvan werd elk team uitgenodigd voor de klas en kregen ze onderstaande vragen om antwoord op te geven. Dit ging elk team prima af, omdat de leerlingen goed in het onderwerp zaten. Ze hadden zelf het probleem gekozen en trots op de resultaten. Ze namen hun ontwerptekeningen en prototype mee om hun uitleg te ondersteunen. Vaak vulden de leerlingen elkaar ter plekke aan, konden ze het idee goed toelichten en het prototype demonstreren.

Vragen aan elk team:

1. Het eerste idee was…………………..
2. Het probleem dat we wilden oplossen was …….
3. We kwamen daarop omdat ………………………
4. De handigste oplossing was …………..
5. Het deel van de ontwerptekening dat we hebben gemaakt is …………..
6. Wat we hebben gemaakt werkt wel/niet, omdat ……………..
7. Het leukste om te doen was…………..
8. De samenwerking in ons team ging goed/kon beter, omdat ……………

Presenteren heeft toegevoegde waarde

Presenteren stimuleert leerlingen om de toegevoegde waarde en kracht van hun ontwerpen en prototypes te verwoorden en er is ook ruimte om na te denken over verbeteringen. Presenteren is een essentieel onderdeel van de ontwerpcyclus en kan al in een half uur gerealiseerd worden.

Meer informatie?

Het Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland heeft een ‘Leidraad onderzoekend en ontwerpend leren‘ gemaakt. Centraal staan de ontwerp- en onderzoekscyclus, geïllustreerd met voorbeelden.